Güney Bolivya'da Tarija'dayız

15 Mart 2013 Cuma.. Tarija Bolivya’nın güneyinde yeralan yaklaşık 200.000 nüfuslu güzel bir şehir. Bugün buradaki ikinci günümüz ve kendimizi sanki Bolivya’da değil de Arjantin’de gibi hissediyoruz.. Her şeyden önce Bolivya’nın diğer şehirlerinde görmeye alıştığımız yüreğimizi burkan insan manzaraları Tarija’da yok.. Ayrıca her yerde göze çarpan sokak ortasındaki çöp yığınları da Tarija’da yok denecek kadar az.. İnsanların yere çöp atma alışkanlığı diğer yerlere göre daha az ve bu arada belediye de iyi çalışıyor. Diğer şehirlere göre çok daha fazla sayıda çöp tenekesi var burada..

Tarija, Bolivya’nın diğer şehirlerinde hiç görmediğimiz, tamamen kendine özel ciddi bir mutfağa sahip.. Saice, Sopa de Mani, Ranga Ranga bunlardan sadece birkaçı.. Ayrıca pastahaneler, kafeteryalar gayet şık ve huzurlu atmosferleriyle gerçekten insanı rahatlatıyor..

 İnsanları anlamında da gözümüze çarpan çok belirgin bir fark var; turiste karşı güler yüzlü, pozitif ve yardımcılar..  Bu arada Tarijalıların özel bir de adı var “Chapaco (erkek) veya Chapaca (kadın)”.. Bu ismin nereden geldiği tam olarak bilinmemekle birlikte, koloniyal dönem öncesi bu bölgede aynı isimde bir indigenous yerleşimi olduğu ve Tarijalıların da bunların torunları olduğu söyleniyor.. Bu arada şehirde bir üniversite olması nedeniyle genç nüfus oldukça fazla; bu da sosyal mekanlar anlamında Tarija’yı zengin ve hareketli kılıyor..

Bolivya’nın tüm şehirlerinde bulunan Mercado Central şehrin et, balık, peynir, sebze-meyve ve bakkaliye ürünleri anlamındaki en büyük açık pazarı.. Mercado Central aynı zamanda dışarıda yemek olayının da merkezi.. Sabah öğle akşam saatlerinde içeride “sokak lokantaları” diyebileceğimiz mekanlar oluşuyor ve herkes yemeğini burada yiyor.. Tarija’da da durum pek farklı değil ama burada ortam daha temizce (“temiz” derken “Bolivya standartlarına göre” diye belirtmekte fayda var) ve satıcıların tamamında beyaz önlükler var, açık pazar bölüm bölüm ayrılmış durumda ve daha derli toplu bir görüntüsü var..

Diğer şehirlerde şehir merkezleri derli toplu ama merkezin bir sokak arkasından itibaren yollar, evler, dükkanlar karanlık, bakımsız ve insanda “tehlikeli” hissi uyandırırken Tarija’da şehrin genelinde yollar asfalt, geniş , sağlı sollu yemyeşil ağaçlandırılmış ve temiz.. Evler bakımlı, boyalı, bahçeler gayet güzel düzenlenmiş, insanlar kadın-erkek modern kıyafetler içinde, etrafta ciddi bir variyet, kültür, rahatlık ve huzur hakim..

Tarija yılın en önemli ticari fırsatlarından biri olan ve tüm ticarethanelerin birbiriyle kıyasıya rekabet ettiği yeni yıl akşamı saat 21.00’de bir tane bile açık dükkan olmayan bir şehir. Burası coğrafi olarak Arjantin'e yakınlığı ve Arjantin halkının yaşantısına benzerliği anlamında kendini Bolivya'dan ayırıyor. İnsanlar rahatlarına, huzurlarına, ailelerine ve kendilerine düşkünler. Koşuşturma, telaş, para hırsı ve tüm büyük şehirlerde olduğu gibi zamanla yarış buralarda yok. Mesela hafta içi hergün saat 13.00 -16.00 arası tüm dükkanlar kapalı..Tezgahlar üzerine örtülerini örtüp, dükkanlar da kepenklerini indirip dinlenmeye çekiliyorlar. Cumartesi saat 09.00-10.00’dan önce kimse dükkan açmıyor, Pazar günü ise tüm gün kapalılar ve bu durumdan son derece mutlular, bu rahat hallerinden “gurur duyuyorlar”.. 

Bolivya’nın genelinde uluslararası fast food zincirleri başarılı değiller; çok pahalı olmaları ve Bolivya’daki geçim standardının düşüklüğü bu zincirlerin yaşamasına olanak vermiyor (La Paz’da sadece 3 noktada Burger King olduğu ve onların da can çekiştiği söyleniyor); ama Tarija’da Max Ronald’s var:) %100 yerli ve hamburgerleri gerçekten denemeye değer..

Tarija’yı keşfetmeye devam ediyoruz.. Turizm enformasyon ofisinden öğrendiğimiz kadarıyla şehrin civarında geniş arazilerde bağcılık yapılıyormuş ve irili ufaklı şarap üretim tesisleri varmış. Buralara tur firmalarının düzenlediği turlar olduğu gibi şehir merkezinden kalkan midibüslerle de ulaşmak mümkünmüş. Yarın ve sonraki günlerde gezi alanımızı biraz genişletmeyi ve bu şarap tesislerine gidip Tarija’nın meşhur üzümlerini ve şaraplarını tatmayı düşünüyoruz.